lub raczej
  • rodzaj gramatyczny skrótowców
    11.05.2008
    11.05.2008
    Proszę o wyjaśnienie, jaki rodzaj należy zastosować w przypadku użycia skrótu, którego pełna nazwa brzmi „odmiennie” od rodzaju skrótu, np. ta Księga Identyfikacji Wizualnej i ta KIW czy ten KIW („KIW zawierała…” czy „KIW zawierał…”)? Ta Platforma Obywatelska i ta PO czy to PO („PO podała…” czy „PO podało…”)? Polska Agencja Prasowa i ta PAP czy ten PAP („PAP podała…” czy „PAP podał…”)? Ta Pomorska Akademia Medyczna i ta PAM czy ten PAM („PAM opracowała…”, czy „PAM opracował…”)?
    Renata
  • rzucić piłkę czy piłką?
    17.02.2012
    17.02.2012
    Moja wątpliwość dotyczy czasownika rzucać, a dokładniej kwestii, z którym łaczy się przypadkiem. Czy poprawne jest wyrażenie rzucać piłkę, czy też rzucać piłką?
  • szopenfeld
    18.06.2012
    18.06.2012
    Dzień dobry!
    Chciałem dziś zapytać o szopenfeld, technikę kradzieży sklepowej. Jakie jest pochodzenie tego słowa? Czy można datować jego pojawienie się w polszczyźnie?
  • terminologia meblarska
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
    1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
    2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
    3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
    4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
    5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
    6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
    7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
    8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
    Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam
    Janusz Gramse
    Gniezno
  • Wielebny Księże…
    2.02.2013
    2.02.2013
    Szanowni Państwo,
    jak rozpocząć list lub mail do księdza? Szanowny Panie raczej nie pasuje, skoro w bezpośrednim kontakcie do księdza zwracamy się proszę księdza, a nie proszę pana. Z drugiej strony Szanowny Księże wygląda trochę dziwnie.
    Z poważaniem,
    Karol Gałecki
  • w obiekcie czy na obiekcie?
    28.05.2007
    28.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Kończę obecnie pisać pracę magisterską i wszedłem w mały spór z moim promotorem. Chodzi mianowicie o jeden zwrot. Która forma jest poprawna, a jeśli obydwie są poprawne, to która jest powszechniejsza: na obiekcie sportowym czy w obiekcie sportowym, np. w zdaniu: „…oraz od warunków panujących na obiekcie sportowym…?
    Serdecznie proszę o jak najpilniejszą odpowiedź (pracę oddaję w przyszłym tygodniu).
    Z poważaniem
    Paweł Skrajniak
  • Zbieg kropek
    23.06.2020
    23.06.2020
    Szanowni Państwo,
    chciałabym się zapytać o poprawny zapis następującego fragmentu tekstu:
    Janek powiedział: „Bardzo lubię Kasię, jej uśmiech […] To moja prawdziwa przyjaciółka.”.
    Pierwszy raz spotykam się z takim zapisem i kropką postawioną przed zamknięciem cudzysłowu. Korektorka tłumaczyła się, że tak się robi, gdy w cytacie użyty jest nawias, ucinający część wypowiedzi.
    Pozdrawiam
  • „Ze zmianami” czy „z późniejszymi zmianami”?
    24.11.2005
    24.11.2005
    W pismach urzędowych, powołując przepis prawny, wskazuje się miejsce jego publikacji. Dyskusja w gronie przyjaciół skupiła się wokół tematu wskazywania w pismach urzędowych miejsc publikacji ustaw i rozporządzeń. Stąd pytanie, która forma zapisu jest właściwa: „Dz.U. nr xx poz. xx z póżniejszymi zmianami” czy „Dz.U. nr xx poz. xx ze zmianami”?
    Pozdrawiam,
    Barbara Biegańska
  • Zmieniać a zamieniać

    26.04.2022
    26.04.2022

    Szanowna Poradnio!

    Od jakiegoś czasu zastanawia mnie, czy aby opisać przemianę czegoś/kogoś w coś, można użyć zarówno czasownika zmieniać się, jak i zamieniać się. Grzebałam w słownikach i nie znalazłam jednoznacznej odpowiedzi. Być może moje odczucie, sugerujące mi, że powinno się w tej sytuacji użyć czasownika zmieniać się jest czysto subiektywne i niczym niepoparte. Tak król Midas, dla przykładu, zmieniał czy zamieniał wszystko w złoto?

    z poważaniem,

    Aleksandra Dobrowolska

  • akuratnie
    28.03.2013
    28.03.2013
    Czy słowo akuratnie używane w kontekście [znaczeniu?] 'w tym samym momencie' może być powszechnie używane zamiennie z akurat? Mnie ten pierwszy wyraz kojarzy się bardziej z poprawieniem siebie lub kogoś, udoskonaleniem, np.: „Polska wygrała z Ukrainą 3:1. – Akuratnie, przegrała 1:3”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego